Muzyka Jana Pieterszoona Sweelincka
W Kościele Ewangelicko-Augsburskim w Olsztynie, w piątek 19 października, odbędzie się koncert monograficzny z cyklu Artysta i miasto pt. „Jan Pieterszoon Sweelinck”. O godz. 18.00 przed publicznością wystąpi olsztyński organista i klawesynista Jarosław Ciecierski. Słowo o holenderskim artyście wygłosi historyk sztuki Marek Marcinkowski. Zapraszamy!
Jan Pieterszoon Sweelinck to jeden z najważniejszych twórców muzyki klawiszowej, szczególnie organowej i klawesynowej. Od 15. roku życia związany był z Oude Kerk (Starym Kościołem) w Amsterdamie, z którego właściwie niewiele wyjeżdżał – jego silna osobowość muzyczna, wyrażająca się poprzez działalność organisty, kompozytora i pedagoga, dała początek tzw. organowej szkole północno-niemieckiej, która wykształciła kompozytorów tak znaczących, jak Jakob Praetorius, Heinrich Scheidemann, Paul Siefert czy Samuel Scheidt. Później styl ich przejęli m.in. Dietrich Buxtehude i Franz Tunder, a sukcesorem tej techniki był wreszcie Jan Sebastian Bach. Wpływ jego szkoły zaznaczył się też w rodzimej Holandii oraz w Anglii i Szwecji, a utwory organowe o tematyce sakralnej, nawiązujące do różnych liturgii – rzymskiej, luterańskiej i kalwińskiej – oddziaływały silnie na kontynuatorów.
Uznaje się go za ostatniego wielkiego mistrza niderlandzkiej szkoły polifonii wokalnej, a także za jednego z najwybitniejszych organistów przełomu renesansu i baroku. Jest autorem licznych wariacji klawiszowych – opartych zarówno na chorałach, jak i na popularnych pieśniach czy tańcach europejskich: toccat, ricercarów, fantazji (w tym fantazji w manierze echa, z typowymi imitacjami), wreszcie dzieł wokalnych: madrygałów, motetów i psalmów.
W tym roku przypada 450-lecie urodzin Sweelincka i z tej okazji nawiązujemy do tradycji dorocznych monograficznych koncertów pod patronatem Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków, tym razem łącząc okolicznościowy występ Jarosława Ciecierskiego – olsztyńskiego organisty, klawesynisty, pedagoga i animatora kultury, z prezentacją osoby i twórczości niderlandzkiego geniusza sztuk plastycznych – Rembrandta van Rijn. Przedstawi ją Marek Marcinkowski – historyk sztuki oraz dyrektor Miejskiego Ośrodka Kultury w Olsztynie, jak zwykle ilustrując swą prezentację slajdami (17 października).
Czy dzieła Sweelincka – „Orfeusza z Amsterdamu”, jak go powszechnie nazywano, mogą nas jeszcze dziś zauroczyć? Kilka reprezentatywnych utworów zagranych w ascetycznej scenerii ewangelickiego kościoła w Olsztynie, a dodatkowo obrazowe przybliżenie epoki, to naprawdę niepowtarzalna okazja, by w tej niezmiernie bogatej niderlandzkiej sztuce coś specjalnego dla siebie odnaleźć.
Program koncertu:
Manuskrypt Susanne van Soldt (1599)
– anonimowe opracowania Psalmu 130 „Z głębokości wołam do Ciebie, Panie” i Psalmu 23 „Pan jest moim Pasterzem”
Jan Pieterszoon Sweelinck (1562-1621):
(organy)
- Psalm 23
- Echo Fantasia (eolska)
- Wariacje „Mein junges Leben hat ein End”
(klawesyn)
- Padvana Lachrimae
(według Johna Dowlanda „Flow, my tears”)
- Wariacje „Ballo del Granduca”
(organy)
- Fantasia Chromatica