40-lecie porozumień sierpniowych

Tamten sierpień był wyjątkowo gorący. Wydarzenia Sierpnia 1980 roku doprowadziły do późniejszych zmian w Polsce i całej Europie Środkowo-Wschodniej.

Były podpisywane na przełomie sierpnia i września 1980 roku w Szczecinie, Gdańsku, Jastrzębiu Zdroju oraz w Dąbrowie Górniczej (Huta Katowice). Najbardziej pamiętne zdjęcia pochodzą z podpisania porozumień w Gdańsku, 31 sierpnia. Dokument sygnował - charakterystycznym, wielkim długopisem - Lech Wałęsa.

To efekt fali strajków, jakie przetoczyły się przez Polskę latem 1980 roku. Dwadzieścia jeden postulatów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, jakie powstały w połowie sierpnia, stają się podwaliną NSZZ Solidarność. Zresztą pierwszy punkt zakładał akceptację niezależnych od partii i pracodawców wolnych związków zawodowych.

- Należę do pokolenia, które bardzo dobrze pamięta ten czas, bo oznaczał on diametralną zmianę relacji państwo-obywatel, przyznając nam prawa, o jakich wcześniej mogliśmy tylko marzyć - mówi prezydent Olsztyna, Piotr Grzymowicz. - Takim prawem była zgoda na utworzenie niezależnego od partii i rządu samorządnego związku zawodowego, który już wkrótce miał reprezentować miliony Polaków. Związek zawodowy "Solidarność" był pierwszym rzeczywistym "kamieniem" wyjętym z, wydawać by się mogło niewzruszalnego, fundamentu systemowego komunizmu. To był wstrząs nie tylko dla władz PRL, ale i dla całego bloku wschodniego, bo zapowiadał koniec ustrojowej epoki.

Końcówka sierpnia to szereg uroczystości upamiętniających tamte wydarzenia. Choć uroczystości skromnych, ze względu na pandemię koronawirusa, to niezwykle istotnych. Jednym z akcentów była promocja w Warmińsko-Mazurskim Urzędzie Wojewódzkim w Olsztynie III tomu wydawnictwa IPN "Encyklopedia Solidarności".