Kaucja w zasobach gminnych. Sprawiedliwe rozwiązanie dla wszystkich

Obdrapane ściany, zwisające kable, skradzione wszystko, co się da. Takie mieszkania komunalne wracają do nas po okresie wynajmu: zniszczone, zaniedbane, wymagające kosztownych napraw i gruntownych remontów. To nie tylko problem finansowy, ale też społeczny. Nie możemy dłużej pozwalać, by wspólny majątek niszczał. Dlatego wprowadzamy system kaucji w mieszkaniach komunalnych. To sprawiedliwe rozwiązanie, które chroni interesy miasta i przyszłych najemców.

Po raz pierwszy w historii Olsztyna wprowadzamy system kaucji w mieszkaniach komunalnych. Ta zmiana pozwoli nam lepiej chronić wspólny majątek i zabezpieczyć interesy gminy. Podjęliśmy tę decyzję po wielu analizach i w odpowiedzi na wieloletnie problemy z niewłaściwym użytkowaniem lokali.

Dotychczas mieszkania często wracały do nas w fatalnym stanie. Musieliśmy ponosić koszty remontów, uprzątać pozostawione przedmioty, a do tego dochodziły długi najemców. W 2024 roku wyremontowaliśmy 69 lokali mieszkalnych, czyli o 5 więcej niż w roku poprzednim. Łączny koszt tych prac wyniósł 2,6 mln zł. Trzeba przy tym pamiętać, że kwota z tytułu czynszu, świadczeń i odszkodowań, na którą mieszkańcy lokali komunalnych zalegają miastu Olsztyn, przekracza 47,5 mln zł. To ogromne obciążenie dla budżetu miasta i wszystkich mieszkańców.

System kaucji ma temu zapobiec. Ustaliliśmy jej wysokość na sześciokrotność czynszu najmu, czyli o połowę mniej niż przewiduje ustawa o ochronie praw lokatorów. Chcemy, aby nowe zasady były skuteczne, a jednocześnie nie stanowiły nadmiernego obciążenia dla przyszłych najemców.

Kaucję będziemy zwracać wraz z waloryzacją. Jeśli w dniu podpisania umowy czynsz wynosił 400 zł, kaucja wyniesie 2400 zł. Przy oddaniu mieszkania przy czynszu 500 zł zwrócimy 3000 zł, pod warunkiem że lokal trafi do nas w dobrym stanie, a wszystkie należności wobec gminy zostaną uregulowane.

– Wprowadzenie tego mechanizmu chroni nas przed stratami wynikającymi z niewywiązywania się najemców z obowiązków. Mieszkańcy muszą pamiętać, że kaucja nie zastępuje ostatniego miesiąca najmu. To forma zabezpieczenia, którą zwracamy, jeśli lokal oddano w dobrym stanie i nie trzeba potrącać środków na naprawy czy zadłużenie – mówi Marta Szczepkowska-Sadoch, dyrektor Wydziału Polityki Lokalowej Urzędu Miasta Olsztyna.

Według danych Zakładu Lokali i Budynków Komunalnych obecnie posiadamy 2221 umów najmu lokali komunalnych. W 2024 roku ZBLiK rozpatrzył 301 wniosków o przyznanie lokalu komunalnego. Społeczna Komisja do spraw Mieszkań Komunalnych umieściła na listach uprawnionych do zawarcia umowy najmu na czas nieoznaczony tylko 30 gospodarstw domowych.

Podobne rozwiązania stosują już inne samorządy. Elbląg reguluje wysokość kaucji przy najmie lokali z Funduszu Mieszkań Rozwoju. Białystok określił zasady pobierania kaucji przy najmie lokali komunalnych w zarządzeniu prezydenta. Katowice wprowadziły podobne zasady od 2023 roku. Olsztyńskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego od dawna stosuje kaucje, sięgające nawet dwunastokrotności czynszu.

Nowe przepisy już obowiązują. Każdy wniosek składany w ZBLiK rozpatrujemy według nowych zasad. Brak wpłaty kaucji oznacza odmowę podpisania umowy i przesunięcie wnioskodawcy na koniec kolejki oczekujących.