Ocalić od zapomnienia

To już XII kwesta podczas, której zbierane będą datki na renowację olsztyńskich cmentarzy. W ubiegłym roku udało się zgromadzić ponad 23 tys. zł. Liczymy, że i w tym roku olsztynianie otworzą serca i wykażą się hojnością, jak w ubiegłych latach – mówi Piotr Grzymowicz, prezydent Olsztyna.

Tę pokaźną kwotę zawdzięczamy udziałowi znanych olsztyńskich obywateli kultury, nauki, aktorów dziennikarzy i społeczników – dodaje dr Jan Chłosta ze Społecznego Komitetu Ratowania Dawnych Cmentarzy na Warmii i Mazurach. Zbiórkę funduszy wspierać będzie Urząd Miasta Olsztyna oraz harcerze z Hufca RODŁO.

Wszystkich zainteresowanych udziałem w kweście 1 listopada prosimy o kontakt z Biurem Dialogu Obywatelskiego pod. nr tel 89 522 28 21.

W granicach administracyjnych Olsztyna znajduje się 10 zabytkowych cmentarzy. Na tych, na których zachowały się kwatery nagrobne, od lat prowadzone są prace konserwatorskie umożliwiające trwałe zachowanie pamięci o dawnych mieszkańcach Olsztyna dla przyszłych pokoleń. Z budżetu Miasta na ten cel przeznaczono od 2005 r. 329 636,- zł. Pracom poddawane są pomniki nagrobne, kute lub odlewane krzyże a także ogrodzenia kwater nagrobnych. W sumie ze środków miasta udało się odrestaurować i zabezpieczyć ok. 170 nagrobków oraz 24 elementów metalowych. Od kilku lat pracom poddawane są zespoły żeliwnych, kutych ogrodzeń kwater grobowych, które stanowią znakomity i niezwykle cenny przykład dawnego rzemiosła kowalskiego, reprezentując wysoki poziom artystyczny.

Forma i różnorodne motywy dekoracyjne mieszczą się w nurcie stylistycznym, obowiązującym pod koniec XIX i w 1. poł. XX w. Oprócz klasycznych motywów (esownice, ceownice) pojawia się także ciekawy detal modernistyczny i secesyjny (różne rodzaje wici roślinnych, kwiatów, skarabeusz, motywy geometryczne). Należy podkreślić fakt, że mimo powtarzalności repertuaru motywów i ornamentów każde z ogrodzeń posiada indywidualną kompozycję, co powoduje, że na całym cmentarzu nie znajdziemy dwóch jednakowych zabytków.

Katastrofalny stan zachowania tych zabytków wymaga podjęcia natychmiastowych działań mających na celu zabezpieczenie i utrwalenie zabytkowej substancji. Intensywny stopień skorodowania na całej powierzchni elementów żeliwnych, miejscami doprowadził już do nieodwracalnej destrukcji materiału, głównie w partiach detalu. Pilna realizacja prac konserwatorskich pozwoli na stworzenie warunków trwałego zachowania tak cennych dla miasta zabytków.

Ponadto corocznie w ramach kwesty społecznej udaje się zebrać dodatkową kwotę, która przeznaczona jest na ratowanie tych zabytków

Cmentarz parafialny przy ulicy Sielskiej – założony w związku z powstaniem dawnej wsi Dajtki w 1879 r., obecnie w granicach administracyjnych miasta, zamknięty w latach 60-tych XX w. Założony na rzucie równoległoboku z główna aleją prowadzącą do kaplicy cmentarnej. Wpisany do woj. warmińsko-mazurskiego pod nr A-3956 dnia 20 kwietnia 1988 r. Zachowane nagrobki kamienne, kute i odlewane krzyże, tablice nagrobne z czarnego szkła.

Cmentarz rzymsko-katolicki par. św. Józefa i par. NSPJ przy ul. Rataja – założony w 1904 r. powiększony w ;latach 20-tych XX w. w stronę dzisiejszej ulicy Jagiellońskiej. Zamknięty w latach 60-tych XX w. Wpisany do woj. warmińsko-mazurskiego pod nr A-3906 dnia 29 stycznia 1988 r.

Cmentarz rzymskokatolicki parafii św. Jakuba obecnie położony przy ul. Wojska Polskiego został założony w 1870 r. Cmentarz na planie wielokąta, podzielony alejami na nieregularne kwatery. Aleje obsadzono lipami i klonami. Zachowane nagrobki o znacznej wartości artystycznej, drewniane krzyże, kute ogrodzenia kwater nagrobnych, kute i odlewane krzyże. Wpisany do woj. warmińsko-mazurskiego pod nr A-3905 29 stycznia 1988 r.

Szczegółowe zestawienie wydatków z budżetu GO:

2005
Opracowano programy prac konserwatorskich wyposażenia zabytkowych cmentarzy – św. Józefa, św. Jakuba oraz cmentarza parafialnego na Dajtkach

2006
54 490 zł – prace konserwatorsko-remontowych nagrobków zlokalizowanych na cmentarzu św. Jakuba (31 nagrobków) oraz na cmentarzu św. Józefa (27 nagrobków)

2007
70 000 zł - prac konserwatorsko-remontowe nagrobków zlokalizowanych na cmentarzu św. Jakuba w Olsztynie (60 nagrobków)

200849 300 zł - wykonanie prac konserwatorsko-remontowe nagrobków zlokalizowanych na cmentarzu św. Jakuba w Olsztynie (30 nagrobków)  200930 768 zł – wykonanie prac konserwatorsko-remontowych wyposażenia na cmentarzu św. Jakuba (16 nagrobków)

2010
31 000 zł – prace konserwatorsko-remontowe przy nagrobkach i kutych krzyżach na cmentarzu św. Józefa (3 nagrobki, 4 krzyże)

2011
30 600 zł - prace konserwatorsko-remontowe przy ogrodzeniach kwater grobowych na cmentarzu św. Józefa (4 ogrodzenia) oraz przy żeliwnych krzyżach (7 krzyży)

2012
25 000 zł – prace konserwatorsko-restauratorskie przy ogrodzeniach kwater grobowych i nagrobkach wewnątrz tych ogrodzeń na cmentarzu św. Józefa (4 ogrodzenia)

2013
11 910 zł – prace konserwatorsko-restauratorskie przy ogrodzeniach kwater grobowych i nagrobkach wewnątrz tych ogrodzeń na cmentarzu św. Jakuba (2 ogrodzenia)

2014
26 568 zł – prace konserwatorsko-restauratorskie przy ogrodzeniach kwater grobowych i nagrobkach wewnątrz tych ogrodzeń na cmentarzu św. Jakuba (3 ogrodzenia)