Rondela - ochrona dziedzictwa kulturalnego poprzez uczytelnienie historycznego terenu przed Wysoką Bramą w Olsztynie

Program Operacyjny: Fundusze Europejskie dla Warmii i Mazur na lata 2021-2027
Priorytet: FEWM.12 Rewitalizacja
Działanie: FEWM.12.1 Rewitalizacja obszarów miejskich

Wartość projektu: 2 831 000,00 zł 
Dofinansowanie środkami UE: 2 406 350,00 zł 

Opis projektu (efekty, rezultaty):

Przedsięwzięcie dotyczy zagospodarowania i uczytelnienia historycznego terenu przed Wysoką Bramą oraz wyeksponowania średniowiecznej rondeli.
Dzięki realizacji przedsięwzięcia nastąpi:
- wzrost bezpieczeństwa wszystkich uczestników ruchu drogowego w rejonie Pl. Jedności Słowiańskiej i prawidłowego funkcjonowania węzła przesiadkowego Wysoka Brama,
- wyeliminowanie niefunkcjonalnych przestrzeni publicznych jako miejsc koncentracji negatywnych zjawisk społecznych, gospodarczych, środowiskowych, przestrzenno-funkcjonalnych czy technicznych,
- poprawa ładu i stworzenie spójnej przestrzeni obszaru pomiędzy starym miastem a ratuszem w Olsztynie,
- likwidacja nieatrakcyjnego zagospodarowania przy wejściu głównym na Stare Miasto, sprzed Wysokiej Bramy, pozostałości po badaniach archeologicznych wyprzedzających z 2012 r.
- zwiększenie dostępności przestrzeni publicznych do potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami (osób starszych, osób z czasowo ograniczoną sprawnością, osób z niepełnosprawnościami) zgodnie z zasadami projektowania uniwersalnego,
- odpowiednie zagospodarowanie obiektu zabytkowego i miejsc o wysokiej wartości kulturowej stanowiących wizytówkę miasta,
- podniesienie wartości kulturowej i atrakcyjności turystycznej Starego Miasta.

Realizacja przedsięwzięcia zgodnie z zaleceniami wojewódzkiego konserwatora zabytków, w oparciu o program prac konserwatorskich przywróci funkcje kulturowe terenom o udokumentowanej wysokiej wartości historycznej.
Jest działaniem kompleksowym rozwiązującym nie tylko problemy funkcjonalno-przestrzenne, ale także zapewniając włączenie społeczne poprzez oddanie przestrzeni cennej kulturowo i historycznie do działań społecznych realizowanych przez Gminę Olsztyn i jej jednostki organizacyjne oraz przed organizacje pozarządowe. 
Projekt wkomponuje obszar Placu Jedności Słowiańskiej przed Wysoką Bramą w zabytkowe otoczenie, zwiększy powierzchnię biologicznie czynną, wkomponowuje w ciąg zielony między plantami miejskimi i Parkiem Podzamcze i udostępni je osobom ze specjalnymi potrzebami. Osoby poruszające się o lasce lub przy pomocy innych urządzeń będą mogły obejść obiekt i usiąść oraz odpocząć dzięki zapewnionej małej architekturze.
Zastosowane również zostaną energooszczędne rozwiązania jak oświetlenie Wysokiej Bramy i terenu rewitalizowanego oraz pojawią się tablice/wizualizacje  o charakterze informacyjnym i edukacyjnym.  
Inwestycja funkcjonalnie i rzeczowo powiązana jest z zadaniem inwestycyjnym pn.: „Budowa węzła przesiadkowego Wysoka Brama” w ramach projektu unijnego pn.: „Rozwój transportu zbiorowego w Olsztynie – trakcja szynowa”. Przyjęto zakres pozwalający na zapewnienie bezpieczeństwa wszystkich uczestników ruchu drogowego oraz niezbędne dla przeciwdziałania negatywnym zjawiskom społecznym zidentyfikowanym w obszarze rewitalizacji, zwłaszcza tej części wyznaczonego obszaru. Przewidziane w ramach projektu rozwiązania techniczno-użytkowe dadzą możliwość prawidłowego funkcjonowania węzła przesiadkowego Wysoka Brama, w tym uczytelnienia ciągów pieszych, polegające na zasypaniu wykopaliska zabytkowego zlokalizowanego na przedbramiu Wysokiej Bramy na terenie Starego Miasta w Olsztynie i wykonaniu nawierzchni chodnikowej w pasie drogowym.
Jednocześnie pozwolą na wykorzystanie przestrzeni do działań społecznych, aktywizujących poszczególne grupy mieszkańców. Wprowadzą rozwiązania energooszczędne, zieleń i usprawnienia dla osób ze szczególnymi potrzebami wkomponowując zagospodarowywany teren w wielofunkcyjną przestrzeń Starego Miasta. Projekt stanowi dopełnienie zrealizowanych w otoczeniu inwestycji infrastrukturalnych, dzięki czemu jeszcze lepiej przyczyni się do niwelowania negatywnych zjawisk.

Cel projektu: 
Celem projektu jest przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom społecznym, gospodarczym, środowiskowym, przestrzenno-funkcjonalnym poprzez zagospodarowanie i rozwój przestrzeni publicznych oraz przywrócenie funkcji kulturowych terenom o udokumentowanej wysokiej wartości historycznej poprzez zagospodarowanie przestrzeni publicznej w miejscu pozostałości średniowiecznych fortyfikacji Olsztyna. 

Grupy docelowe:
Kluczowe dla realizacji projektu grupy interesariuszy i ich charakterystyka: 
- Samorząd, w tym: właściciel obiektu (Miasto Olsztyn), organy wydające decyzje administracyjne niezbędne do realizacji projektu (Wojewoda Warmińsko-Mazurski, Warmińsko-Mazurski Wojewódzki Konserwator Zabytków), 
- Biznes, w tym: przedsiębiorstwa występujące i zainteresowane prowadzeniem działalności w obszarze i otoczeniu projektu, firmy realizujące zakres projektu (wykonawcy robót budowlanych), projektanci, inspektorzy budowlani, środowiskowi, z uprawnieniami do nadzoru prac przy i w obrębie zabytków, 
- Społeczności lokalne /3 sektor, w tym: lokalne grupy interesu, mieszkańcy Starego Miasta, mieszkańcy innych części miasta Olsztyna, pracownicy firm i lokali zlokalizowanych w obrębie Starego Miasta, mieszkańcy terenów sąsiadujących z Olsztynem, media, organizacje społeczne, organizacje pozarządowe, 
- Turyści.

Termin realizacji projektu: 01.10.2025 r. – 31.12.2026 r.

#FunduszeUE
#FunduszeEuropejskie